Пән: Қазақ тілі
Сабақтың тақырыбы: Жасөспірім және заң
Оқыту мақсаттары: 8.1.2.1 - әлеуметтік-қоғамдық, мәдени-тарихи тақырыптарға байланысты диалог, монолог, полилогтердегі (интервью, пікірталас үзінді) автор көзқарасы мен экспресивті-эмоционалды сөздердің рөлін талдау.
8.2.6.1 - оқылым стратегияларын қолдану:комментарий жасау, іріктеп оқу, талдап оқу......

Ерте заманда бір жолбарыс бір тоғайдың қалың бедерінде ұйықтап жатыр еді. Үстіменен бір тышқан жорғалап жүріп бара жатқанын сезіп, ұйқысынан оянып қараса, тышқан екен, ұстап алды да тышқанды қысып өлтіретін болып еді. Тышқан:

– Я, тақсыр, арызым бар, мені өлтірмеңіз, бір күнәмді кешіріңіз, білмеген екенмін, тірі жүрсем, мен де бір қызметіңізге жарармын, – деп, арызын айтты.

Жолбарыс күліп тұрып:

— Мен - жолбарыс, сен......

Ілгергі бір замандарда Жүзбай деген бір бай болыпты. Оның Алпамыс деген бір ұлы бар еді. Бір күндерде Жүзбайға телі жылқысына жау шабады. Жүзбай тұрып сонда баласына ақыл салып:
— Ау, балам, мен болсам қартайдым, сен жылқыны қуып барып, жаудан кек алуға шамаң бар ма? – дейді.
Сонда алты жасар Алпамыс бала да болса батыр болған соң, жылқысын шауып кеткеніне шамданып, өзінің Байшұбарын ұстап мініп, Байшұбарды қамшымен ұрып, ешкіммен сөйлеспей, жылқы соңынан жөней берді. Алпамыстың аттанғанын қалмақтың ханы түсінде көріп, ел-жұртын жиып алып, көрген түсін халқына баян қылды:
Мен бір бүгін түс көрдім,
Көп қиындық іс көрдім.
Заманым қағынды,
Қағындыдай не қылды......

Тәрбиелеген, аялаған Анашым
Біздің үйде тек сен болсаң жарасым
Жазған өлең арналады тек саған
Саған мен де тамсанам.

Балға,шеге бұрылды,
Заттар еді бұрынғы.
Бала шегені қағып ап,
Әдемі үй құрылды!!!

Түн. Кең дала қалғыған секілденіп
Үнсіз тұр. Аспанда жоқ шөкім бұлт.
Сәулесі жұлдыздардың шабақтардай,
Бір сүңгіп, бір малтиды суда тұнық.
Су ғана емес, жұлдыз құрғақта да
Шашырап төгілгендей, жан-жақ дала
Бөленіп электрдің.....

Көрінбес өз көзіңе, тіпті өз бойыңа:
"Өзімді-өзім білемін!"- деуді қоюыңа.
"Өзімді-өзім білемін!"- деп ойласаң,
Адасқан айдалаға бүл бір диуана.
Көк пен жер айдай ғалам көрген көзі,
Еш уақта көре....

Ерәлі, Ермұхамедәлі - Кіші жүз ханы Әбілқайыр ханның баласы. Ерәлі жастайынан әкесімен бірге хан кеңестеріне қатысып, әкімшілік, істерге ерте араласады. 1733 жылы қаңтар айында Әбілқайыр ханның Ресей империясына жіберген елшілігін басқарған.

Елшілікті Ресей патшайымы Анна Иоанновна салтанатты түрде қабылданады. Ерәлі әкесі Әбілқайыр ханның ерік-қалауын білдіре отырып, Ресей патшасынан Кіші жүз қазақтарын......