Өткен ғасырдың 60-шы жылдары екінші сынып оқушыларына төмендегі жұмбақ ұсынылған. Суретке мұқият қарап 6 сұраққа жауап беру керек: 1. Пароход өзен ағысымен жоғары ма, әлде төмен бе кетіп барады? 2. Жылдың қай мезгілі бейнеленген? 3. Өзен осы жерінде терең бе? 4. Айлақ алыс па? 5. Айлақ өзеннің қай бетінде орналасқан (оң, сол)? 6. Суретші күннің қай уақытын бейнелеген?
Жауабы: Оқулықтың жауаптары: 1. Бакендер орнатылған ағаш ұшбұрыштар ағысқа қарсы орнатылады. Яғни пароход өзенмен жоғары жүзіп бара жатыр. 2. Суретте құстар бейнеленген; олар бұрыш түрінде ұшып бара жатыр, бұрыштың бір жағы қысқарақ: бұл тырналар. Тырналардың топтасып ұшуы көктемде немесе күзде болады. Тырналар оңтүстік жаққа ұшып бара жатыр. Демек, суретте күз бейнеленген. 3. Өзен бұл жерде таяз, матрос фарватер тереңдігін сырық арқылы өлшеп тұр. 4. Пароход айлаққа жақындаған: бір топ жолаушы заттарын алып, пароходттан түсуге дайын болып тұр. 5. 1-ші сұраққа жауап беру арқылы біз өзеннің ағысын анықтадық. Өзеннің оң немесе сол жағасын анықтау үшін ағыс бойына қарап тұруымыз керек. Пароход айлаққа жақындағанын білеміз. Жолаушылар біз суретке қарап тұрған беттен түсуге дайындалып тұр. Яғни, ең жақын айлақ өзеннің оң жақ жағасында орналасқан. 6. Бакендерде шамдар орнатылған. Оларды кештен алдын қойып, таңда алады. Малшылар малды ауылға айдап бара жатқаны көрініп тұр. Яғни суретте кешкі мезгіл бейнеленген.
[/quote]
[quote] Маймыл тісті доңғалақты айналдырғанда тілше қандай санды көрсетеді? 1 немес 2? Жұмбақты шешудің екі жолы бар.
Жауабы: Тілше 2 санын көрсетеді. Шешімнің бірінші жолы суретте көрсетілген. Екінші жолы: Тісті доңғалақтарды зерттейік: — әр тісті доңғалақ тіркелген келесі доңғалақты кері бағытта айналдырады, — белбеулі доңғалақ айналу бағытын өзгертпейді, — сегізді-белбеулі доңғалақ қарапайым тіркестегідей доңғалақтың бағытын өзгертеді. Доңғалақтарды санап шығайық. Айналу бағытын өзгертетін беріліс жұп болған жағдайда, соңғы доңғалақтың айналу бағыты өзгермейді. Тақ болса – кері бағытқа өзгереді. Бізде 16 беріліс: 14 жағдайда бағыт өзгереді, 2 жағдайда өзгермейді. Нәтижесінде тілше 2 санын көрсетеді.
Көлемі бірдей болған 8 доптың жетеуінің салмағы бірдей, ал біреуі басқаларынан ауырырақ. Күйентелі таразымен (екі жақта табағы бар таразы) екі рет өлшеп ауыр болған допты таба аласыз ба?
Доптар 3, 3 және 2 етіліп үш топқа бөлінеді. Алдымен 3-еу болған топтар жеке-жеке таразыға қойылып тартылады. А) Тең болса, ауыр болған доп 2-еулік топта Б) Біреуі ауыр болса, сол топта болғаны мәлім болады. Әр екі жағдайда да, ауыр допты табу үшін тағы да бір бір доптан тартып көреді
Жаралғанда жабысқан.
Адамның есімі
Арықтың ең терең жері белге дейін келетін. Ал аяқ тобыққа дейін балшыққа бататын. Қатты жауын жауған соң су деңгейі көтереліп, әлгі ең терең жердің суы мойынға дейін келетін болды. Бірақ аяқтар балшыққа батпайтын болды. Аяқтар неліктен балшыққа батпай қалды?
Су көтерілгенде судың денені көтеру күші көбейеді. Сондықтан денені балшыққа батыратын қысым азаяды.
Стол үстіне қағаз майлық (салфетка) қойып, оның үстіне стаканды төңкеріп қойыңыз. Стаканды құлатпастан және қолыңызды cтаканға тигізбестен қағаз майлықы ала аласыз ба?
Столды ақырын ұра бастаңыз! Стакан секірген сайын қағаз майлықты ақырындап суыра беріңіз!
Автокөлігіңіздің артқы орындарында балаңыз отыр. Қолында газ толы шар бар. Бала шардың жібін шар төбеге тимейтіндей етіп ұстап отыр. Бүкіл терезелер жабық. Солға бұрылып жатырсыз. Шар солға кете ме, оңға кете ме, әлде ортада қала ма, немесе басқа әрекет жасай ма?
Шар солға кетеді. Ауа шардың ішіндегі газдан ауыр. Сол себепті автокөлік солға бұрылған кезде ауа оңға қарай ығысады да, шарды солға қарай итереді.
Қолымызда екі жұмыртқа бар. Біреуі піскен, біреуі шикі. Қайсысының піскен екендігін, ал қайсысының шикі екендігін қалай анықтауға болады?
Жұмыртқаны стол үстіне қойып қолыңызбен айналдырыңыз. Шикі жұмыртқа айналмайды, яғни бір-екі айналып тоқтайды. Ал піскен жұмыртқа жылдам әрі ұзақ уақыт айналады.
