Әңгіме: Ғабиден Қожахмет | Мұғалиманың ізі

- Не болды, жаным?! Тағы да түсіңнен шошыдың ба?! Тағы да сол түсіңе қыздарың кірді ме?! Кішкене демалшы, жаным!

- Ұйықтай алмаймын, Берден! Ұйықтай алмаймын! Осы бір он үш қызды уайымдап ұйықтай алмаймын енді! Жүрші, аулаға шығып келейік! Жүрегім бір түрлі болып тұр, Берден!

***

- Міне, көрдің бе, жаным? Көше деген тым-тырыс қой.

- Сонда да көшені бір жағалап қайтайықшы, Берден!

- Жаным-ау, осылай күн сайын ұйықтамай көше жағалаймыз да жүреміз бе?!

- Ренжімеші енді, Берден!

- Жаным-ау, ол қыздарды несіне уайымдай бересің?! Жанында мамалары бар емес пе?

- Мамаларға сенуге болмайды, Берден! Қыз деген шығып кетейін десе, терезенің көзінен де шығып кете береді. Анау не, Берден?! Ағараңдап тұрған анау не, Берден?!

- Мынау ма?! Жаным-ау, есек емес пе?! Міне, жарықты жағып көрсетейін бе? Ақ есек екен. Жанында қодығы да бар.

- Құдайым-ай! Көзіме ақ фартук елестеп кеткенінші!

- Жаным-ау, қыздар түнде ақ фартук киіп жүрмейді ғой?

- Сен олардың не киіп жүретінін қайдан білейін деп едің, Берден?!

- Жаным-ау, осылай түнімен жүре береміз бе енді? Саған ұйықтау керек қой! Азанда сабағың бар емес пе?

- Алты сабағым бар, Берден.

- Әне, көрдің бе?! Саған ұйықтау керек. Бұлай жалғаса беретін болса, денсаулығыңды құртасың ғой.

- Денсаулықты ойлайтындай болып жүрмін бе, Берден? Көзімді жұмсам болды, он үш қызым біреумен кездесіп тұрғандай көрінеді.

- Сонда да саған көз шырымын алу керек, жаным!

- Жарайды, Берден! Ренжімеші енді! Мені сүйіп қосылдым деп едің ғой?

- Сүйіп үйлендім дедім ғой, жаным! Сүйіп үйлендім!

***

Арада уақыт өтеді. Баяғы он үш қыз 10, 20, 30 жылдыққа келеді.

- Өй, бар болғырлар! Келдіңдер ме? Он үшің де түгел келдіңдер ме? Баяғыда сендерді уайымдап өліп қала жаздайтын едім.

- Бізді несіне уайымдай бердіңіз, апай? Жігітпен жүргізбейтін едіңіз ғой?

- Жігітпен жүріп неғылайын деп едіңдер?! Бәленің бәрі сол жігітпен жүруден басталады. Бір ұлы педагог айтқан: "Махаббат деген сөзді естігенде басқа қыз-келіншектердің жүрегі толқыныстан дір ете қалатын болса, мұғалиманың жүрегі қорқыныштан дір ете қалады" деп.

- Бітіріп кеткен ұлдармен сөйлесіп тұрғанымызды көрсеңіздер, жиналыстан
жиналыс.

- Бәленің бәрі сол бітіріп кеткен ұлдардан келеді ғой өзі.

- Өзіміздің кластың ұлдарымен де сөйлестірмейтін едіңіздер?

- Олармен не сөйлесейін деп едіңдер? Отырған жоқсыңдар ма бір кластың ішінде атысып-шабысып, бір-бірлеріңе қағаз лақтырысып ойнап.
Маған сыйлық әкелдіңдер ме? Өздерің шет елге шығып, келіп жүр екенсіңдер.

- Апай, соңғы қоңыраудағы әндерді айтайықшы!

- Айтамыз! Неге айтпайды екенбіз?!

- Апай, соңғы қоңырауда қуанып жүрдіңіз ғой? Бізден құтылғаныңызға қуанып жүрдіңіз бе?

- Сендерден құтылғаныма қуанып нем бар? Жауапкершілік деген болады.

- Бізге еш уақытта мұғалім болма деуші едіңіз ғой?

- Соны сендер тыңдайтын ба едіңдер? Болыпты ғой мына қыз! Сен қыз мұғалім болыпсың ғой?

- Апай, ізіңізді қуып жүрмін ғой.

- Менің ізімді несін қуасың, қарағым?! Менің ізім осы ауылдың көшесінде қалды ғой. Сендер үшін түн ұйқымды төрт бөлген апаймын мен.