Ұлт болып ұйысып, ел болып еңсемізді тіктеген кезеңде қолданар ісіміздің бірі де, бірегейі де – ұрпақ тәрбиесі.
Қазақ халқының сан ғасырлар бойы қалыптасқан тілімен мәдениетіне мойын бұрып, ұрпағымызға төл тәрбие, ұлттық тағылым беру - бүгінгі күннің бастысы.
Кімді және қалай тәрбиелеу керек бұл қоғамның маңызды мәселесі.
Адамгершілігі мол, иманды, тәрбиелі адам кез келген мемлекеттің байлығы, әлеуметтік өмірдегі бейбітшілік пен мәдениеттіліктің кепілі, сол елдің мақтанышы. Мектеп қабырғасында тәрбиеленген жас тәрбиелі, білімді, мәдениеті, дене тәрбиесі мықты болуы шарт. Тәрбиелілік - иман жүзді, адамгершілікті, өзін өзгенің орнына қойып түсіне білуі.
Білімділік - ғылым негіздерін бағдарламалық деңгейде білу, ой еңбегінің негізі қағидаларын меңгеру.
"Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие керек. Тәрбиесіз берілген білім адамзаттың қас жауы. Ол келешекте адамның өміріне опат әкеледі"- деп Шығыстың аристотелі атанған Әбу Насыр – Фараби бабамыз айтқандай қазір тәрбие мәселесіне ерекше көңіл бөлер шақ туды.
Білімді, мәдениетті, іскер, еңбекшіл, елі мен жерін сүйетін азамат етіп тәрбиелеу " мектептің қоғам алдындағы борышы. Халқымыздың белгілі ақыны Мұзафар Әлімбаев ол туралы былай дейді:
Туған жерді сүю – парыз.
Сүю үшін білу – парыз.
Қасиетін ұғу – парыз.
Күзетінде тұру – парыз.
Ешбір халық ұрпағын жаман болсын, мұрасыз, мұратсыз болсын демейді. Қай халықта болмасын жиып-терген мол ....

Сабақтың мақсаты: Балалардың өздерінің туған жеріне деген сүйіспеншілігін ояту, өз елінің патриоты болуға, ел егемендігін сақтай білуге, елінің кірпіші болып қалануға баулу.
Тәрбиелік мәні: өз ұлтының тарихын, әдет – ғұрпын, салт – дәстүрін білу
ұлтының намысын қорғай білетін, намысты қолдан бермейтін елінің адал ұлы болу....

Қазір халқымызда орта мектепті әрең бітіретін, зерделері таяз медицина тілімен «дебил» деп айдар тағылған балалар тым көбейіп кетті. Бұрынғыдай ауыздан шыққанды қағып алып, жатқа айтатын зерек ұрпақ мүлде азайып барады. Оның бірден бір себебі - арақ ішіп, шылым шегіп, апиын атудың нәтижесінде уланған ұрықтан екендігін ғылым баяғыда-ақ дәлелдеген.
Олай болса қоғамдық мәні аса зор бала тәрбиесінің алтын қазығы болып саналатын халық педагогикасының ғылыми негіздері мен жүйелерін анықтап алмаса болмайды.

Педагогика гректің «пайс»- балалар, «эгейн»-баланы басқару, тәрбиелеу, жетектеу ұғымдарынан шыққан. Ертедегі Грецияда өзінің қожайынының баласынгың қолынан ұстап, жетектеп, мектепке ертіп апаратын құлдарды педагогтар деп атаған.
Қоғамның даму формацияларының әр кезеңінде «педагогика» сөзі (ұғымы) кең, жалпы мағынада қолданыла бастады. Білімнің жетілуіне байланысты балалардың тәрбиесі туралы ғылым пайда болды.
Педагогика оқулықтарында, жекелеген ғылымдардың зерттеу жұмыстарында, сөздіктер мен анықтамаларды педагогика ғылымына берген анықтамалар көп және әртүрлі. Соларды жалпылай келе, қорытындылайтын болсақ, педагогика-тәрбие туралы ғылым болып табылады.
Педагогика әуел бастан-ақ балалар тәрбиесі жайындағы ғылым болып қалыптасқан. Тәрбие жайывндағы белгілі мәліметтер адам баласының тәрбиесіне сүйенеді. Алғашқы қоғамдағы адамдардың тәрбие жөніндегі таным- мағлұматтары дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары заман ағымына орай бір буыннан екінші буынға ауысып отырады.Адамзат қоғамының ғылым-білімінің дамуына байланысты тәрбиенің шығуын, оның даму заңдылықтарын ғылыми жолмен түсіндірудің қажеттігі туды. ....

1.1 Өрбіту саулығы
Дені сау адамдардың денсаулығы туралы ғылым – ВАЛЕОЛОГИЯ жөнінде сөз қозғағанда жалпы денсаулықтың сондай маңызды бөлігі - өрбіту саулығын (репродуктивтік өрбіту, көбейту) тыс қалдыру мүмкін емес.
БДҰ (ВОЗ) анықтамасымен өрбіту саулығы – бұл кәдімгі табиғи ақыл-ой қуаттың бар кезде дені сау ұрпақ тудыру, өрбіту үрдісін жүзеге асыру. Өрбіту саулығы – бұл отбасы, біздің қоғамымыздың негізі. Ол өрбітер кезеңдегі денсаулық қалпын көрсетіп қана қоймай (әйелдерде 15-тен – 45-ке дейін, ерлерде 13-тен 55-ке дейін), сонымен қатар балалық шақтағы, бозбала кезде-гі, өрбіту кезеңінен кейінгі тұстағы денсаулықты да айна қатесіз білдіреді.
Қазақстан Республикасының Конституциясында:”Отбасы, аналық және балалық шақ қоғам мен мемлекет қамқорлығында” деп жарияланған.
Өрбіту саулығы, біріншіден - өмір салтына, ішіп-жер тамағына, сәби, бала және бозбала кезіндегі денсаулығына, экологияға, нәсіл-тегіне, өрбіту денсаулығын қорғау орнының (мектеп, отбасын жоспарлау орындары, денсаулық сақтау орталықтары, бала тудыратын үй т.б.) қызметін пайдалануға байланысты.
Өрбіту саулығын сақтау қызметі мыналарды ескертеді:
1. Отбасын жоспарлау бойынша түсініктемелер беретін ақпарат, ағарту жұмысы, қызмет ету орындары (екіқабат әйелдерді қарайтын консультациялар, бала тудыратын үй, отбасын жоспарлау орындары т.б.). ....

Мектеп оқушысының өзін-өзі тәрбиелеуге ұмытылып, бойында дұрыс адамгершілік қасиеттердің қалыптасуы – қазірпгі уақыттың, психология, педагогика ғылымдарының өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
Өзін-өзі тәрбиелеу туралы профессор А.И.Кочетков: «Өзін-өзі баланың өзін-өзі жетілдірудің ең жоғары формасы, психикалық дамуының тездеткіші болып табылады», - деп атап көрсеткен. Ал өздігінен білім алу дегеніміз – бұл адамның мақсат көздеп, арнайы міндеттелген жұмысы. Ол өздігінен қызығатын мәселеге байланысты ізденіп, қажетті білімді меңгерумен қатар, арнайы радио, телехабарларды тыңдау арқылы білімін жетілдіреді.
Жеке тұлғаның өзбетінше адамгершілігінің қалыптасуы мен дамуы өте күрделі мәселе. Әрбір оқушы жеке ұсынысын, пікірін, адамгершілік қасиеттерін өзбетінше дамытады.Бұл оның өмірлік бағытын анықтап, өзін қоршаған адамдермеен қарым-қатынасы мен байланысы арқылы дамытып, іс-әрекет жасағанда жүзеге асады.
Жасөспірімдердің өзін-өзі тәрбиелеуі сен өздігінен білім алуы дұрыс бағытта жүрмеуі міндеттеі түрде адамгершілік жат мінез-құлық пен білімсіздіктің қалыптасуына әкеледі.
Оқу-тәрбие процесінде, әсіресе, оқушылардың дұрыс өзін-өзі тәрбиелеуі мен өздігінен білім алуы процесінде, мұғалім олардың тек жас ерекшеліктерін ғана емес, мінез-құлықтарын да ескергені жөн.
Қазіргі мектеп оқушылары өздерінің қызығушылығымен, саналылылығымен, мінезі мен басқа сапаларымен де дараланады. Олардың бірі мұғалімнің айтқанын екі еткізбейтін алғыр да, ал екінщшілері қырсық, қыңыр, дөрекі және тұйық, эмоционалды жақтары да түрліше болады. ....

Кіріспе
Зерттеудің мақсаты, міндеті: Оқушыларға оның жерін ежелгі заманнан бастап осы күнге дейін мекендеп келген адамзаттың жүріп өткен тарихи жолын, адамдар жасаған құндылықты, мәдениеті яғни олар жинаған тарихи тәжірибенің негізін оқытып үйрету. Осы мақсатқа сай төмендегі міндеттер алға қойылды.
 Жастарды адам баласының өткен шындық тарихымен таныстыру;
 Дүниежүзілік мәдениеттің басты-басты жетістіктермен сусындату;
 Өткен тарихты өздігінше сын көзімен талдай отырып, келешекті бағдарлайтын,;
 Шығармашылықпен ойлана отырып, олардан дұрыс қорытынды жасай алатын;
 Тарихи деректермен өздігінше жұмыс істеп, өз білімін үнемі толықтырып отыратын;
 Алған білімін күнделікті өмірде қолдана алатын азамат тәрбиелеу екені үнемі назарда болуы тиіс.
Зерттеудің құрылымы: Қурстық жұмыс бір бөлімнен құралған. Тарау бес мәселеге бөлінген.
Бірінші мәселесі Қазақстан тарихын оқытудың мақсаты мен міндеттері туралы айтылады.
Екінші мәселесі Қазақстан тарихы мектеп курсының құрылымы мен мазмұны, ондағы маңызды өзгерістер туралы тереңірек мағлұмат беріледі.....

Мектепке дейінгі мекемеде қазақ тілін ойын арқылы оқыту ерекшеліктері
Адам бала кезінен қалыптасады. Мектепке дейінгі жастан бастап баланың болашақ тұлға, өз елінің азаматы ретінде негізі қаланады. Ұстаздардың алдында тұрған басты мақсаттардың бірі — Отанға, туған елге, туған жерге, өз халқына деген сүйіспеншілікті тәрбиелеу.
Бұл адамгершілік қасиеттер күнделікті өмірдегі қоршаған ортамен таныстыру арқылы қалыптасады. Қоршаған орта жеткіншектерді адамдармен, туған жерімен байланыстырып, олардың тұлға ретінде қалыптасуына шешуші ықпалын тигізеді. Бұл ықпалдың түпкі тамыры — өз халқының тілінде.
Қазақстан Республикасында тұратын әрбір ұлттар мен ұлыстардың тілдік қызмет саласына ешбір кедергі қойылмайды. Сондықтан да кез келген халықтың ана тілі рухани мәдениетінің өзіне тән ұлттың ерекшелігінің көрсеткіші болып табылады.
Мектепке дейінгі мекемелерде балаларды қазақ тіліне үйрету маңызды міндеттерді шешуге көмектеседі:
• адамдардың рухани өмірінің үйлесімді болуы барлық халықтың қазақ халқының мәдени құндылығына қол жеткізуі үшін мүмкіншіліктерді кеңейтеді;
• білім мен мәдениеттің одан әрі көтерілуін қамтамасыз етеді;
• Қазақстан Республикасында тұратын ұлттардың жақындасуының жан-жақты дамуына, Қазақстан халқының тарихи қауымдастық ретінде ынтымақтастығының нығаюына мүмкіндік туғызады.
Мемлекеттік тілге үйрету сабақтарын құру және оны оқыту мағынасын іріктеу кезінде бірқатар принциптерді ескеру қажет. Басты принциптердің бірі — тәрбие мен оқуды бірыңғай үрдіске біріктіру. Бұл тіл дамыту қазақ тілі сабақтарының негізгі мақсаты ретінде ғана болады дегенді білдіреді, алайда сабақта шешілетін міндеттер бұл мақсатпен шектеліп қалмайды. ....

Кіріспе
Зерттеудің көкейкестілігі. Тарихқа көз жүгіртсек ата бабаларымыз ғасырлар бойы жинақтаған өмір тәжірибесін, бай рухани қағидасын жас ұрпақта тәрбиелеуде пайдаланған. Бала тәрбиесіне ерекше мән беріп, үміт артып сергек қараған. Жас ұрпақтың алдына мақсат қойып, міндеттер жүктеген. Болашақ қамқоры, Отан қорғаушысы шаңырақ иесі, өмір гүлі деп есептеген. Халықтың өмірлік тәжірибелері, ойға түйгендері, бастан кешкендері, ұстаған қағидалары, тұжырымдары, жинаған әдет ғұрыптары, салт дәстүрлері, ақыл - ойлары, тәрбие шежіресі халық педагогикасы болып саналады. Халық педагогикасы халықтың ауыз әдебиетінде тәрбие дәстүрлерінде, шығармаларында, отбасы тәрбиесінде, ұлттық ойындарда, музыкалық шығармаларында және қолөнер туындыларында көрініс тауып ұрпаққа беріліп отырған.
Халық дүниеге келген жас нәрестенің жолына бар жақсылықты бағыштаған. Балаларға арнап көркем сөздер, өлеңдер, жұмбақ - жаңылтпаштар, әңгімелер шығарған. Халықтық тәрбиеге сөздердің берері өте мол болған. Мысалы: «аяғыңды көкке көтерме», «үйге қарай жүгірме», «қолыңды төбеңе қойма», «мал сүйегін отқа жақпа», «ақты төкпе», «қолыңмен жер таянба», «есікті керме», «пышақты жалама»... т.б. Халық тәрбиесіне сонымен қатар ұлттық салт - дәстүрлер кіреді. Оның бірнеше түрлері бар .......

Кіріспе
Қазір халқымызда орта мектепті әрең бітіретін, зерделері таяз медицина тілімен «дебил» деп айдар тағылған балалар тым көбейіп кетті. Бұрынғыдай ауыздан шыққанды қағып алып, жатқа айтатын зерек ұрпақ мүлде азайып барады. Оның бірден бір себебі - арақ ішіп, шылым шегіп, апиын атудың нәтижесінде уланған ұрықтан екендігін ғылым баяғыда-ақ дәлелдеген.
Олай болса қоғамдық мәні аса зор бала тәрбиесінің алтын қазығы болып саналатын халық педагогикасының ғылыми негіздері мен жүйелерін анықтап алмаса болмайды.
Халық педагогикасының негіздері ғылым жолымен іздестірілмей келгенін ашып айтқан жөн. Өйтксні халық педагогикасы тек өмірлік факті ретінде пайдаланылып, оның ғылыми негізде дамымауына тікелей империялық саясат кері әсер етті. Ал, империя атаулы өз езгісіндегі халықтардың ұлттық тарихының да, халықтық педагогикасының да бой көтеруін қаламайды. Себебі бұл екеуінен халықтың ұлттық санасы оянады.
Жалпы халық педагогикасының негіздері адамның өз бойынан, яғни оның физиологиялық кезеңдерінен құралады. Оның тән құрылысы -биологиялық заңдылықтардың бесігінде тербиеліп шықса, ал жандүниесі - тәрбиелік тәлімнен ғана нәр алады. Олай болса, бала тәрбиесінің физиологиялық өсу кезеңдері оның тәрбие жүйесінің негіздерін жасайды. Өйткені баланың өсу жолындағы әрбір кезеңінің өзіне тән тәрбие әдістері бар.....

Кіріспе
Осыдан 15-20 жыл бұрын дәрігерлер мен ұстаздар психологтар балаларға жыныстық қатынастар туралы айту керек пе деп таласатын. Нәтижесінде олардың көпшілігі мұндай түсінік беру қажет деп ұйғарды.
Жастардың жыныстық іс әрекеті мен репродуктивтік денсаулығына байланысты мәселенің күрделенуі мамандарды осы жастардың денсаулығын сақтауға негізделген іс шараларды іздеуге итермелейді.
Көптеген алдын алу бағдарламалары білім беру жүйесі арқылы ендіріледі. Қазақстанда басқа мемелекеттер сияқты оқүшылардың репродуктивтік денсаулығын сақтап, дұрыс жыныстық тәрбие беруді төмендегідей бағдарламаларды оқыту арқылы орындайды: “Валеология – қалай ауырмауға болады”, “Жыныстық адамгершілік тәрбие”, “СПИД мәселелері және оның алдын алу”, “Жанұя өмірінің этикасы мен психологиясы” және т.с.с. Бірақ та барлық бағдарлама бірдей тиімді бола бермейді, кейде олардың нәтижелері болмашы, тіпті кейде қарама-қайшы болады. Әрдайым балалар мен жасөспірімдерге арналған бағдарламалар ата-аналар мен мұғалімдердің көңілінен шыға бермейді, кейде олар түсінбеушіліктері де туғызады. ....